Ilja Leonard Pfeijffer - Quarantaine; Dagboek in tijden van besmetting

Een hele tijd geleden (ruim 2 jaar) las ik het boek Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer en dat blies me omver. Nog steeds is het een van de mooiste boeken die ik ooit las. Ik schreef er toen dit stukje over. Nadat ik hem van de zomer in Zomergasten op tv zag, was ik helemaal verkocht. Wat een leuke man! Dus kocht ik nog een boek van hem (La Superba) wat ik nog moet lezen. En toen kwamen de columns uit eind vorig jaar. Op het verlanglijstje dus! Dit boek heb ik mezelf cadeau gedaan voor kerst. Het lag dus al een tijdje klaar om gelezen te worden. Gek dat wij thuis wel het NRC hebben en dat ik geen enkele column heb gelezen. Ik lees liever boeken dan de krant zullen we maar zeggen. Dus nu zijn de columns gebundeld en ga ik ze lezen! 

Het verhaal

‘In de eerste zin van zijn verslag van de Peloponnesische Oorlog zegt Thucydides dat hij meteen bij het uitbreken van het conflict is begonnen te schrijven, omdat zijn inschatting was dat de gebeurtenissen ingrijpend zouden zijn en belangrijker om te vertellen dan veel uit het verleden. In mijn geval duurde het iets langer. Aanvankelijk bagatelliseerde ik de dreiging van het virus en schudde ik mijn hoofd in ongeloof over de paniek die om zich heen begon te grijpen. Maar zodra ik inzag dat ik een kolossale inschattingsfout had gemaakt en besefte dat mensen stikten op brancards in de gangen van ziekenhuizen in Noord-Italië en dat extreme maatregelen onafwendbaar waren, ben ik begonnen aan dit dagboek met dezelfde gedachte die Thucydides in zijn tijd had.’ Dat schreef Ilja Leonard Pfeijffer op 20 april in zijn ‘Viraal dagboek’, dat van 9 maart tot en met 26 juni 2020 in dagelijkse aflevering in NRC Handelsblad en De Standaard verscheen. Dat dagboek is voor deze boekuitgave aangevuld met de ontbrekende zaterdagen. Dit is een uniek dagelijks verslag van de ontwrichtende gevolgen van het SARS-CoV-2-virus, dat zich weliswaar mondiaal verspreidde maar keihard toesloeg in Noord-Italië, met name ook in Genua, waar Pfeijffer woont en werkt. 

Foto: Stephan van Fleteren

De schrijver

Ilja Leonard Pfeijffer schrijft romans, verhalen, gedichten, columns, essays, kritieken, theaterstukken en songteksten. Hij woont en werkt in Genua. Pfeijffer was tot 2004 werkzaam als classicus aan de Universiteit Leiden. Hij is gespecialiseerd in het werk van de klassieke dichter Pindarus. In 1998 won hij de C. Buddingh’-prijs voor zijn dichtbundel Van de vierkante man. Voor de Boekenweek 2000 stelde hij de bundel De Antieken: Een korte literatuurgeschiedenis samen. In 2014 won hij de Libris literatuurprijs met zijn roman La Superba (2013). Hij heeft internationaal naam gemaakt met een veertigtal boeken waaronder Grand Hotel Europa, de roman die al lange tijd de bestsellerlijsten dicteert.

In 2015 was Pfeijffer de auteur van het Poëziegeschenk en toerde hij in het voorjaar door Nederland en Vlaanderen met Tommy Wieringa, Dimitri Verhulst, Gustaaf Peek en Thé Lau met het theaterprogramma The Pursuit of Happiness. 

Mening

Ik had bedacht om dit boek precies een jaar later te gaan lezen. En dan iedere dag een stukje. Maar dat ging natuurlijk meteen al mis, want ik zat midden in andere boeken en was mijn idee al weer een beetje vergeten. Begin april begon ik aan dit boek, met het nieuwe idee om bij te lezen tot begin april en dan iedere dag een stukje. En dat ging ook mis, ik las het achter elkaar uit.

Wat een fijn toegankelijk dagboek is dit en wat geeft het een bijzonder beeld van het begin van de Coronacrisis. Het idee dat we over een paar jaar niet kunnen geloven dat dit gebeurde en dat Pfeijffer het daarom schreef. In het boek zijn ook de zaterdagen opgenomen die niet in de krant stonden. Je krijgt dus echt een weekoverzicht.

Confronterend is het ook, dat we nu nog steeds in ongeveer dezelfde situatie zitten als een jaar geleden. Al heeft Genua (met Noord-Italië) natuurlijk wel een grotere klap gekregen dan (mijn gedeelte van) Nederland. En hoe snel er ook weer vergeten wordt...

Het dagboek loopt van 2 dagen voor de quarantaine (maandag 9 maart 2020), via 68 dagen quarantaine, naar 40 dagen na de quarantaine (vrijdag 26 juni 2020). Je ziet hoe Pfeijffer met zijn vriendin Stella door deze tijd probeert te komen, met onzekerheden, besmettingen, smetvrees, de vrees om besmet te raken en alles. En hoe het is om na de lockdown weer iets te gaan doen. Sommige dingen zijn herkenbaar, andere minder. Maar het boek geeft een goed beeld van een zeer onzekere tijd.

Het terugkeren van (niet de beste) straatmuzikant en het stukje over hoekschoppen vond ik erg grappig en zijn me heel erg bijgebleven. De verbazing over de drukte op straat terwijl de niet-essentiële winkels dicht zijn is herkenbaar. Net als de smetvrees die sommigen op hebben gelopen tijdens deze gehele periode. Gelukkig neemt die bij mij inmiddels iets af, maar er zijn liters zeep, ontsmettingsmiddel én handcrème doorheen gegaan hier.

Eigenlijk moet ik dit boek volgend jaar nog een keer lezen, in de hoop dat het dan vervreemdend is en niet meer normaal waar je over leest.

 

Boekinformatie

Titel: Quarantaine, Dagboek in tijden van besmetting (Privé-domein 313)

Auteur: Ilja Leonard Pfeijffer

ISBN: 9789029540320

Uitgever: Arbeiderspers

Verschijningsdatum: 3 november 2020

Aantal pagina’s: 228

Prijs: € 22,50

Ilja Leonard Pfeijffer - Grand Hotel Europa

Tweede aankoop NS Publieksprijs!

Dit boek is de tweede aankoop die ik deed van mijn enorme boekenbon die ik kreeg als lid van Leesclub Perron 9 voor de NS Publieksprijs. En wat een goede aankoop bleek ook dit boek weer te zijn!

Het verhaal

De schrijver neemt zijn intrek in het illustere maar in verval geraakte Grand Hotel Europa om te overdenken waar het is misgegaan met Clio, op wie hij in Genua verliefd is geworden en met wie hij in Venetië is gaan wonen. Hij reconstrueert het meeslepende verhaal van liefde in tijden van massatoerisme, van hun reizen naar Malta, Palmaria, Portovenere en de Cinque Terre en hun spannende zoektocht naar het laatste schilderij van Caravaggio. Intussen vat hij een fascinatie op voor de mysteries van Grand Hotel Europa en raakt hij steeds meer betrokken bij het wedervaren van de memorabele personages die het bevolken en die uit een eleganter tijdperk lijken te stammen, terwijl de globalisering ook op die schijnbaar in de tijd gestolde plek om zich heen begint te grijpen.

Grand Hotel Europa is de grote roman van Ilja Leonard Pfeijffer over het oude continent, waar zoveel verleden is dat er voor toekomst geen plek meer is en waar het meest reële toekomstperspectief geboden wordt door de exploitatie van dat verleden in de vorm van toerisme. Het is een theatraal en lyrisch boek over de Europese identiteit, nostalgie en het einde van een tijdperk. Het is, hoe verontrustend het ook zijn mag, zijn beste boek tot nu toe. (Zegt de achterflap.)

De schrijver

Foto door Stephan Vanfleteren

Ilja Leonard Pfeijffer is dichter en schrijver. Hij heeft zich onderscheiden in zo goed als alle denkbare genres, behoort tot de meest gelauwerde auteurs van het taalgebied en wordt erkend als een van de dwingendste stemmen in de hedendaagse Nederlandse literatuur. Hij heeft meer dan veertig titels op zijn naam, waaronder poëzie, romans, korte verhalen, toneelteksten, essays, wetenschappelijke studies, columns, vertalingen en bloemlezingen. Stilistisch machtsvertoon en klassieke vormbeheersing stelt hij in dienst van literaire vernieuwing en een toenemend engagement, dat ook expliciet tot uitdrukking komt in zijn werk als columnist en documentairemaker voor de televisie.

Hij is geboren in 1968 te Rijswijk nabij Den Haag. Hij studeerde klassieke letteren aan de Leidse Universiteit, waar hij in 1996 promoveerde op een proefschrift over de archaïsch Griekse dichter Pindarus en tot 2004 werkzaam was als onderzoeker en docent Oud Grieks. In 2008 vestigde hij zich in de Noord-Italiaanse havenstad Genua, waar hij tot op de dag van vandaag woont en werkt. (Bron: Iljapfeijffer.com)

Mening 

Wow, wat een boek! Dat zijn eigenlijk de eerste woorden die ik uitbracht toen ik dit boek uit had. Het is indrukwekkend, zet je aan tot nadenken en is gewoon ook erg vermakelijk.

Het verhaal heeft meerdere verhalen en hoofdpersonen in zich. De hoofdpersoon heet Ilja Leonard Pfeiffer en is schrijver (maar is niet 1 op 1 de auteur van dit boek zelf). In Grand Hotel Europa ontmoet hij diverse mensen, die door hun gesprekken met Ilja ook een grote rol in het boek spelen. Zou is daar Abdul, de piccolo, waardoor het vluchtelingenprobleem wordt meegenomen in dit boek. Daarnaast wordt natuurlijk het massatoerisme veel besproken, mede naar aanleiding van de reizen die Ilja en Clio hebben gemaakt op zoek naar de laatste Caravaggio. Allemaal in romanvorm, dus het leest prima.

De verschillende toeristische types die Pfeijffer beschrijft zijn hilarisch en herkenbaar. Net zo herkenbaar als het gegeven dat de kinderen van de ambassadeur in Macedonië te vaak verhuisd zijn en zodra ze konden terug zijn gevlucht naar Nederland. Alhoewel ik maar 2 keer verhuisd ben binnen Nederland in mijn jeugd begrijp ik dat gevoel echt.

Nog meer herkenning, of meer, herinneringen kwamen naar boven tijdens het lezen van dit boek. Jaren geleden was ik eens op vakantie in Malta. De beschrijving van Valletta kwam me erg bekend voor. En de Pispot van Duchamps! Die heb ik gelukkig in de goede context gezien in Rouen vorig jaar, bij een tentoonstelling. Waar ik echt blij van werd, ook al werd het gebouw alleen maar genoemd als duurste hotel van de wereld, was Marina Bay Sands. Want ook daar ben ik geweest, helemaal op de top en dat was geweldig.

Ondanks alle lange zinnen, moeilijke woorden, en Latijnse spreuken, was het boek echt een genot om te lezen. Ik had nog niet eerder iets gelezen van Ilja Leonard Pfeijffer, dus het was een gok. Maar wat ben ik blij dat ik deze gok genomen heb! Het is een van de beste boeken die ik las.

Je hebt overigens wel tijd nodig om dit boek te lezen. De grote hoofdstukken bestaan wel uit substukjes, dus wat dat betreft valt het wel mee. Maar als je het druk hebt, zou ik even wachten tot het iets minder druk is voor je dit boek gaat lezen. Het is echt zó de moeite waard!

 

Een tip!

Omdat dit boek best zwaar is om de hele tijd vast te houden, heb ik tijdens het lezen gebruik gemaakt van mijn “Bookseat”. Dat is een soort zitzak voor je boek. Super handig! 

Ik kocht de mijne jaren geleden bij Boekhandel De Kler, maar weet niet of ze daar nu nog verkrijgbaar zijn.