Ilja Leonard Pfeijffer - Quarantaine; Dagboek in tijden van besmetting

Een hele tijd geleden (ruim 2 jaar) las ik het boek Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer en dat blies me omver. Nog steeds is het een van de mooiste boeken die ik ooit las. Ik schreef er toen dit stukje over. Nadat ik hem van de zomer in Zomergasten op tv zag, was ik helemaal verkocht. Wat een leuke man! Dus kocht ik nog een boek van hem (La Superba) wat ik nog moet lezen. En toen kwamen de columns uit eind vorig jaar. Op het verlanglijstje dus! Dit boek heb ik mezelf cadeau gedaan voor kerst. Het lag dus al een tijdje klaar om gelezen te worden. Gek dat wij thuis wel het NRC hebben en dat ik geen enkele column heb gelezen. Ik lees liever boeken dan de krant zullen we maar zeggen. Dus nu zijn de columns gebundeld en ga ik ze lezen! 

Het verhaal

‘In de eerste zin van zijn verslag van de Peloponnesische Oorlog zegt Thucydides dat hij meteen bij het uitbreken van het conflict is begonnen te schrijven, omdat zijn inschatting was dat de gebeurtenissen ingrijpend zouden zijn en belangrijker om te vertellen dan veel uit het verleden. In mijn geval duurde het iets langer. Aanvankelijk bagatelliseerde ik de dreiging van het virus en schudde ik mijn hoofd in ongeloof over de paniek die om zich heen begon te grijpen. Maar zodra ik inzag dat ik een kolossale inschattingsfout had gemaakt en besefte dat mensen stikten op brancards in de gangen van ziekenhuizen in Noord-Italië en dat extreme maatregelen onafwendbaar waren, ben ik begonnen aan dit dagboek met dezelfde gedachte die Thucydides in zijn tijd had.’ Dat schreef Ilja Leonard Pfeijffer op 20 april in zijn ‘Viraal dagboek’, dat van 9 maart tot en met 26 juni 2020 in dagelijkse aflevering in NRC Handelsblad en De Standaard verscheen. Dat dagboek is voor deze boekuitgave aangevuld met de ontbrekende zaterdagen. Dit is een uniek dagelijks verslag van de ontwrichtende gevolgen van het SARS-CoV-2-virus, dat zich weliswaar mondiaal verspreidde maar keihard toesloeg in Noord-Italië, met name ook in Genua, waar Pfeijffer woont en werkt. 

Foto: Stephan van Fleteren

De schrijver

Ilja Leonard Pfeijffer schrijft romans, verhalen, gedichten, columns, essays, kritieken, theaterstukken en songteksten. Hij woont en werkt in Genua. Pfeijffer was tot 2004 werkzaam als classicus aan de Universiteit Leiden. Hij is gespecialiseerd in het werk van de klassieke dichter Pindarus. In 1998 won hij de C. Buddingh’-prijs voor zijn dichtbundel Van de vierkante man. Voor de Boekenweek 2000 stelde hij de bundel De Antieken: Een korte literatuurgeschiedenis samen. In 2014 won hij de Libris literatuurprijs met zijn roman La Superba (2013). Hij heeft internationaal naam gemaakt met een veertigtal boeken waaronder Grand Hotel Europa, de roman die al lange tijd de bestsellerlijsten dicteert.

In 2015 was Pfeijffer de auteur van het Poëziegeschenk en toerde hij in het voorjaar door Nederland en Vlaanderen met Tommy Wieringa, Dimitri Verhulst, Gustaaf Peek en Thé Lau met het theaterprogramma The Pursuit of Happiness. 

Mening

Ik had bedacht om dit boek precies een jaar later te gaan lezen. En dan iedere dag een stukje. Maar dat ging natuurlijk meteen al mis, want ik zat midden in andere boeken en was mijn idee al weer een beetje vergeten. Begin april begon ik aan dit boek, met het nieuwe idee om bij te lezen tot begin april en dan iedere dag een stukje. En dat ging ook mis, ik las het achter elkaar uit.

Wat een fijn toegankelijk dagboek is dit en wat geeft het een bijzonder beeld van het begin van de Coronacrisis. Het idee dat we over een paar jaar niet kunnen geloven dat dit gebeurde en dat Pfeijffer het daarom schreef. In het boek zijn ook de zaterdagen opgenomen die niet in de krant stonden. Je krijgt dus echt een weekoverzicht.

Confronterend is het ook, dat we nu nog steeds in ongeveer dezelfde situatie zitten als een jaar geleden. Al heeft Genua (met Noord-Italië) natuurlijk wel een grotere klap gekregen dan (mijn gedeelte van) Nederland. En hoe snel er ook weer vergeten wordt...

Het dagboek loopt van 2 dagen voor de quarantaine (maandag 9 maart 2020), via 68 dagen quarantaine, naar 40 dagen na de quarantaine (vrijdag 26 juni 2020). Je ziet hoe Pfeijffer met zijn vriendin Stella door deze tijd probeert te komen, met onzekerheden, besmettingen, smetvrees, de vrees om besmet te raken en alles. En hoe het is om na de lockdown weer iets te gaan doen. Sommige dingen zijn herkenbaar, andere minder. Maar het boek geeft een goed beeld van een zeer onzekere tijd.

Het terugkeren van (niet de beste) straatmuzikant en het stukje over hoekschoppen vond ik erg grappig en zijn me heel erg bijgebleven. De verbazing over de drukte op straat terwijl de niet-essentiële winkels dicht zijn is herkenbaar. Net als de smetvrees die sommigen op hebben gelopen tijdens deze gehele periode. Gelukkig neemt die bij mij inmiddels iets af, maar er zijn liters zeep, ontsmettingsmiddel én handcrème doorheen gegaan hier.

Eigenlijk moet ik dit boek volgend jaar nog een keer lezen, in de hoop dat het dan vervreemdend is en niet meer normaal waar je over leest.

 

Boekinformatie

Titel: Quarantaine, Dagboek in tijden van besmetting (Privé-domein 313)

Auteur: Ilja Leonard Pfeijffer

ISBN: 9789029540320

Uitgever: Arbeiderspers

Verschijningsdatum: 3 november 2020

Aantal pagina’s: 228

Prijs: € 22,50