Tja, de winkels zijn nog steeds niet echt open. Dus werk ik nog steeds minder. Maar gelukkig is mijn berg boeken onuitputtelijk en komen er steeds nieuwe boeken uit om te lezen. Zo ook dit boek. Japans! Dat wil ik lezen! Zo gezegd, zo gedaan...
Het verhaal
Op een eiland verdwijnt op mysterieuze wijze steeds meer: hoeden, vogels, boeken, rozen... En de verdwijningen blijven serieuzere proporties aannemen. Telkens wordt het straatbeeld weer wat leger en vertoont het geheugen van de inwoners grotere gaten. De enkelen die blijven herinneren, vrezen voor hun leven. Ze zijn bang voor de draconische geheugenpolitie die de taak heeft over deze collectieve vergetelheid te waken en te zorgen dat wat verdwenen is, vergeten blijft. Vervolgingen zijn aan de orde van de dag. Wanneer een jonge schrijver ontdekt dat haar redacteur in gevaar is voor de geheugenpolitie, maakt ze een schuilplaats onder haar vloer om hem te verbergen. Terwijl angst en verlies hen omringen, klampen ze zich samen vast aan haar schrijven als een laatste redmiddel om het verleden te bewaren.
De schrijver
Yoko Ogawa (Okayama, 1962) is een Japanse schrijver en won met haar oeuvre elke grote Japanse prijs. Toen Ogawa als eenzame tiener Het dagboek van Anne Frank ontdekte was ze er zo door gegrepen dat ze zelf een dagboek begon bij te houden en aan Anne schreef alsof ze een dierbare vriendin was. Om het soort fysieke gevangenschap op te roepen dat Anne ervoer, kroop ze met een notitieboekje in de hand in een kast of onder een met een quilt gedrapeerde tafel. Jaren later gebruikte Ogawa haar beeld van Annes wereld voor De geheugenpolitie. De roman betekende haar doorbraak in de Engelssprekende wereld: The Memory Police behaalde vorig jaar de shortlist van de National Book Award for Translated Fiction en dit jaar de shortlist van de International Booker Prize. Yoko Ogawa studeerde aan de Universiteit van Waseda en woont tegenwoordig in Ashiya, Hyōgo, met haar man en zoon.
Mening
Oh,
die Japanse boeken blijven maar trekken en schreeuwen “Lees mij!” En echt, ik
ben weer enorm blij dat ik dit boek las. Wat een bijzonder verhaal.
De
ik-persoon krijgt geen naam, maar is ik. De andere twee hoofdpersonen zijn R,
de redacteur van de boeken van ik, en de oude man, de man van de overleden
huishoudster van de familie van ik. Deze bijna drie-eenheid houdt zo lang
mogelijk vol en gaat om met de voortschrijdende uitwissingen. De ik spreekt de
oude man aan met jij, de oude man spreekt de ik aan met u. Dat zal wel door de
oude machtsverhoudingen komen, maar inmiddels voelen ze als gelijken en voelen
ze zich ook verantwoordelijk voor elkaar. Ik maakt een perfecte schuilplaats
voor R in haar huis en R probeert ik te helpen met haar nieuwste roman. En met
het in leven blijven houden van voorwerpen die worden uitgewist, maar dat is
nog niet makkelijk.
Bijzonder
zijn de uitwissingen, ineens zijn de bloesems uitgewist en lopen alle mensen
van het eiland met bloemen naar de rivier die de bloesems wegvoert naar de zee.
En als alle bloesems weg zijn, verdwijnt ook de herinnering en het geestelijk
vermogen om bij dat wat verdwijnt iets te voelen. De geheugenpolitie jaagt op
mensen die hun herinneringen niet kwijt raken en komt 5 jaar na de dood van de
vader van ik toch nog het hele huis doorzoeken als de vogels uitgewist worden
(vader was vogelonderzoeker).
Tijdens
het boek is ik bezig aan haar vierde roman en daar lees je ook stukken uit.
Soms gaat dat over in een hoofdstuk van het boek dat je leest, soms staat het
los. Maar ook dat is een vervreemdend verhaal en ook in de ik-vorm geschreven.
Toch is het duidelijk wanneer je in de nieuwe roman zit en wanneer niet.
De
mensen in het boek gaan vooral praktisch met de uitwissingen om. Als de ferry
naar het vaste land niet meer vaart, gaat de schipper met pensioen, als de
romans uitgewist worden wordt de ik typiste, het is niet anders... bizar!
Deprimerend
is de beschrijving over de romans die de hoofdpersoon schrijft, want eigenlijk
zit niemand te wachten op romans, boeken worden niet gelezen, geleend of
verkocht. (Boehoehoe)
Verzet
tegen de uitwissingen en geheugenpolitie is er nauwelijks openlijk, maar bij
een uitwissing roept iemand: “De herinnering aan verhalen kan niemand wissen!”
(p. 210) en die persoon had een ding op haar hoofd. Een ding dat later op de
grond ligt en heel langzaam dringt tot ik door dat dat een hoed is. Ze zegt dat
tegen de oude man, maar die herinnert zich dat ding niet.
Ik merk dat het lastig is om te beschrijven wat er gebeurt zonder al te veel te verraden. Dus het blijft een beetje raadselachtig, maar dat is het boek eigenlijk ook. Want hoe kan dit nou? En waarom kan ik dit wel lezen en kan ik een Avengersfilm niet kijken zonder me af te vragen waarom er dingen gebeuren... geen idee. Maar de onverklaarbare gebeurtenissen en uitwissingen van steeds essentiëlere dingen kloppen gewoon met het verhaal en de sfeer in het boek.
De
vertaler van het boek is Vlaams en dat merk je aan hele kleine dingen qua
uitdrukkingen of woorden die wij in Nederland niet vaak gebruiken, maar het
past eigenlijk precies in de sfeer van het boek. Ik heb er meer voorbeelden van
gezien die ik niet terug kan vinden, maar een van de zinnen gaat over een
verkleurde broek die rafelig is “...maar de maat past perfect en hij staat er
goed mee.” (p. 274)
Toen ik van de week ging wandelen zag ik allemaal bloemblaadjes op een sloot liggen. Ik dacht meteen aan dit boek, de bloesem die uitgewist werd. Gelukkig komt de bloesem hier volgend jaar gewoon weer terug!
Oordeel: Prachtig vervreemdend boek! Aanrader! Ze schreef trouwens nog een boek, De huishoudster en de professor, wat ik meteen maar even reserveerde bij de bieb.
Boekinformatie
Titel:
De geheugenpolitie
Auteur:
Yoko Ogawa
Oorspronkelijke
titel: Hisoyaka na Kessho
Vertaler:
Luk Van Haute
ISBN:
9789059369450
Uitgever:
Uitgeverij Cossee
Verschijningsdatum:
8 februari 2021
Aantal
pagina’s: 320
Prijs:
€ 22,99
Geen opmerkingen:
Een reactie posten