Sayaka Murata - Aardbewoners

Van deze auteur las ik twee jaar geleden Buurtsupermens, waar ik dit blogje over schreef. Dat vond ik een erg goed boek. Dus toen ik zag dat er een nieuw boek van Murata was, kwam dat op mijn verlanglijstje. En ik kreeg het ook nog voor Sinterklaas! Het heeft niet zo lang hoeven wachten, want dat egeltje op de voorkant is gewoon té schattig! 

Het verhaal

Natsuki brengt met haar neef Yuu de zomers door in de bergen van Nagano, waar ze droomt over andere werelden. Wanneer een reeks van verschrikkelijke gebeurtenissen de twee kinderen voor altijd van elkaar dreigt te scheiden, beloven ze elkaar koste wat het kost om te overleven. Haar donkere verleden blijft Natsuki achtervolgen, ook als ze volwassen en getrouwd is. Natsuki slaat op de vlucht en keert terug naar de bergen uit haar jeugd. Ze bereidt zich voor op een hereniging met Yuu. Zal hij zich hun belofte herinneren? En zal hij haar helpen haar daaraan te houden?

 

De schrijver

Sayaka Murata (Japan, 1979) is een van de meest getalenteerde hedendaagse Japanse auteurs. In 2003 debuteerde ze met Junyu, waarmee ze de Gunzo New Writers’ Prize won. Verschillende boeken en prijzen volgden, waaronder de prestigieuze Akutagawa-prijs voor Buurtsupermens. In 2016 verkoos Vogue Japan haar tot vrouw van het jaar. 

Mening

Oké, dit moet ik even laten bezinken. Wat een raar verhaal is dit. Het is heel anders dan Buurtsupermens, maar qua thema toch ook een soort hetzelfde. Omgaan met de druk ban buitenaf. Al wordt dat hier tot extreme proporties doorgevoerd.

In de eerste twee hoofdstukken is Natsuki een leerling op de middelbare school. Je leest, vanuit het ik-perspectief, hoe haar leven is. En dat is niet leuk… Haar vluchtgedrag, ze is een fee en kan dankzij Pyuut (het egelknuffeltje) toveren, is haar overlevingsmechanisme. En dat is door huislijk geweld en seksueel misbruik van een docent erg nodig. Na twee hoofdstukken springt het verhaal verder in de tijden is Natsuki halverwege de 30, getrouwd en ze lijkt haar leven onder controle te hebben. Natuurlijk haalt haar verleden haar in. Maar met haar man Tomooni en haar neef Yuu probeert ze de druk van de Fabriek (werken en voortplanten is het doel van die fabriek) te ontvluchten.

Een bizar verhaal wat steeds vreemder wordt, over toveren, ruimtewezens, de planeet Pohapipinpobopia en wraak. Ik kan het echt een heel groot stuk volgen. Natsuki wordt van kleins af aan door haar moeder gezien als een mislukking, een kluns, onhandig en lelijk. En dat laat haar moeder haar ook voelen. Wat de bijlesmeester doet is walgelijk. Dus de vlucht als overleving is begrijpelijk. Alleen daar komt Natsuki nooit meer uit. Het wordt eigenlijk alleen maar erger. Je hebt medelijden met haar. Maar op een gegeven moment gaat het verhaal zo’n vreemde kant op dat ik eigenlijk alleen nog vol verbazing de laatste 20 pagina’s heb gelezen. Ook het gegeven van de wereld als Fabriek zien waar mensen allen goed zijn om te werken en nieuwe aardbewoners te maken, daar kan ik nog enigszins inkomen. De kritiek die dit boek daarop geeft is ook te volgen. Maar de combinatie van alle gegevens en het einde maken dit tot een bizar boek, waarvan in niet echt weet aan wie ik dit zou kunnen aanraden. Het was in ieder geval verrassend anders dan gedacht. 

Boekinformatie

Titel: Aardbewoners

Auteur: Sayaka Murata

Oorspronkelijke titel: Chikyuseijin

Vertaler: Luk Van Haute

ISBN: 9789038810454

Uitgever: Nijgh & Van Ditmar

Verschijningsdatum: 28 september 2021

Aantal pagina’s: 264

Prijs: € 21,99

Yoko Ogawa - De geheugenpolitie

Tja, de winkels zijn nog steeds niet echt open. Dus werk ik nog steeds minder. Maar gelukkig is mijn berg boeken onuitputtelijk en komen er steeds nieuwe boeken uit om te lezen. Zo ook dit boek. Japans! Dat wil ik lezen! Zo gezegd, zo gedaan...

Het verhaal

Op een eiland verdwijnt op mysterieuze wijze steeds meer: hoeden, vogels, boeken, rozen... En de verdwijningen blijven serieuzere proporties aannemen. Telkens wordt het straatbeeld weer wat leger en vertoont het geheugen van de inwoners grotere gaten. De enkelen die blijven herinneren, vrezen voor hun leven. Ze zijn bang voor de draconische geheugenpolitie die de taak heeft over deze collectieve vergetelheid te waken en te zorgen dat wat verdwenen is, vergeten blijft. Vervolgingen zijn aan de orde van de dag. Wanneer een jonge schrijver ontdekt dat haar redacteur in gevaar is voor de geheugenpolitie, maakt ze een schuilplaats onder haar vloer om hem te verbergen. Terwijl angst en verlies hen omringen, klampen ze zich samen vast aan haar schrijven als een laatste redmiddel om het verleden te bewaren. 

De schrijver 

Yoko Ogawa (Okayama, 1962) is een Japanse schrijver en won met haar oeuvre elke grote Japanse prijs. Toen Ogawa als eenzame tiener Het dagboek van Anne Frank ontdekte was ze er zo door gegrepen dat ze zelf een dagboek begon bij te houden en aan Anne schreef alsof ze een dierbare vriendin was. Om het soort fysieke gevangenschap op te roepen dat Anne ervoer, kroop ze met een notitieboekje in de hand in een kast of onder een met een quilt gedrapeerde tafel. Jaren later gebruikte Ogawa haar beeld van Annes wereld voor De geheugenpolitie. De roman betekende haar doorbraak in de Engelssprekende wereld: The Memory Police behaalde vorig jaar de shortlist van de National Book Award for Translated Fiction en dit jaar de shortlist van de International Booker Prize. Yoko Ogawa studeerde aan de Universiteit van Waseda en woont tegenwoordig in Ashiya, Hyōgo, met haar man en zoon. 

Mening 

Oh, die Japanse boeken blijven maar trekken en schreeuwen “Lees mij!” En echt, ik ben weer enorm blij dat ik dit boek las. Wat een bijzonder verhaal.

De ik-persoon krijgt geen naam, maar is ik. De andere twee hoofdpersonen zijn R, de redacteur van de boeken van ik, en de oude man, de man van de overleden huishoudster van de familie van ik. Deze bijna drie-eenheid houdt zo lang mogelijk vol en gaat om met de voortschrijdende uitwissingen. De ik spreekt de oude man aan met jij, de oude man spreekt de ik aan met u. Dat zal wel door de oude machtsverhoudingen komen, maar inmiddels voelen ze als gelijken en voelen ze zich ook verantwoordelijk voor elkaar. Ik maakt een perfecte schuilplaats voor R in haar huis en R probeert ik te helpen met haar nieuwste roman. En met het in leven blijven houden van voorwerpen die worden uitgewist, maar dat is nog niet makkelijk.

Bijzonder zijn de uitwissingen, ineens zijn de bloesems uitgewist en lopen alle mensen van het eiland met bloemen naar de rivier die de bloesems wegvoert naar de zee. En als alle bloesems weg zijn, verdwijnt ook de herinnering en het geestelijk vermogen om bij dat wat verdwijnt iets te voelen. De geheugenpolitie jaagt op mensen die hun herinneringen niet kwijt raken en komt 5 jaar na de dood van de vader van ik toch nog het hele huis doorzoeken als de vogels uitgewist worden (vader was vogelonderzoeker).

Tijdens het boek is ik bezig aan haar vierde roman en daar lees je ook stukken uit. Soms gaat dat over in een hoofdstuk van het boek dat je leest, soms staat het los. Maar ook dat is een vervreemdend verhaal en ook in de ik-vorm geschreven. Toch is het duidelijk wanneer je in de nieuwe roman zit en wanneer niet.

De mensen in het boek gaan vooral praktisch met de uitwissingen om. Als de ferry naar het vaste land niet meer vaart, gaat de schipper met pensioen, als de romans uitgewist worden wordt de ik typiste, het is niet anders... bizar!

Deprimerend is de beschrijving over de romans die de hoofdpersoon schrijft, want eigenlijk zit niemand te wachten op romans, boeken worden niet gelezen, geleend of verkocht. (Boehoehoe)

Verzet tegen de uitwissingen en geheugenpolitie is er nauwelijks openlijk, maar bij een uitwissing roept iemand: “De herinnering aan verhalen kan niemand wissen!” (p. 210) en die persoon had een ding op haar hoofd. Een ding dat later op de grond ligt en heel langzaam dringt tot ik door dat dat een hoed is. Ze zegt dat tegen de oude man, maar die herinnert zich dat ding niet.

Ik merk dat het lastig is om te beschrijven wat er gebeurt zonder al te veel te verraden. Dus het blijft een beetje raadselachtig, maar dat is het boek eigenlijk ook. Want hoe kan dit nou? En waarom kan ik dit wel lezen en kan ik een Avengersfilm niet kijken zonder me af te vragen waarom er dingen gebeuren... geen idee. Maar de onverklaarbare gebeurtenissen en uitwissingen van steeds essentiëlere dingen kloppen gewoon met het verhaal en de sfeer in het boek. 

De vertaler van het boek is Vlaams en dat merk je aan hele kleine dingen qua uitdrukkingen of woorden die wij in Nederland niet vaak gebruiken, maar het past eigenlijk precies in de sfeer van het boek. Ik heb er meer voorbeelden van gezien die ik niet terug kan vinden, maar een van de zinnen gaat over een verkleurde broek die rafelig is “...maar de maat past perfect en hij staat er goed mee.” (p. 274)

Toen ik van de week ging wandelen zag ik allemaal bloemblaadjes op een sloot liggen. Ik dacht meteen aan dit boek, de bloesem die uitgewist werd. Gelukkig komt de bloesem hier volgend jaar gewoon weer terug! 

Oordeel: Prachtig vervreemdend boek! Aanrader! Ze schreef trouwens nog een boek, De huishoudster en de professor, wat ik meteen maar even reserveerde bij de bieb.

Boekinformatie

Titel: De geheugenpolitie

Auteur: Yoko Ogawa

Oorspronkelijke titel: Hisoyaka na Kessho

Vertaler: Luk Van Haute

ISBN: 9789059369450

Uitgever: Uitgeverij Cossee

Verschijningsdatum: 8 februari 2021

Aantal pagina’s: 320

Prijs: € 22,99