Murat Isik - Mijn moeders strijd

Dit jaar schreef Murat Isik het essay voor de Boekenweek. Nog niet eerder las ik liever het essay dan het geschenk, maar dit jaar wel. Het geschenkboekje van Jan Siebelink zal ik echt wel uit lezen, maar zelfs die 96 pagina’s duren lang om gelezen te worden. Het essay van Isik heb ik echter binnen een paar uurtjes gelezen. Wat schrijft die man fijn!

Het verhaal

In Mijn moeders strijd beschrijft Murat Isik de onvermoede emancipatiestrijd van zijn moeder Aynur, die geboren wordt in een conservatief dorp in OostTurkije en opgroeit in de kuststad Izmir. Ze verzet zich tegen haar achtergestelde positie als vrouw en probeert de regie over haar leven in eigen hand te nemen. Hoe moeilijk dat is, blijkt wanneer haar broer haar eerst zonder overleg tewerkstelt als huishoudelijke hulp en haar daarna tegen haar wil probeert uit te huwelijken. Aynur komt in opstand en trouwt een man met wie ze wél een toekomst voor zich ziet, maar het wordt een moeizaam huwelijk.

Begin jaren tachtig komt ze met haar gezin terecht in de Amsterdamse Bijlmer, waar ze sociaal geïsoleerd raakt. Tegen de verwachtingen in besluit Aynur zich te emanciperen, waardoor ze zich van de vrouwen in haar omgeving onder - scheidt. Waarom deed ze dat en welke obstakels moest ze daarbij overwinnen?

Het schrijven van het Boekenweekessay loopt voor Isik uit op een onverwacht zelfonderzoek wanneer hij zijn relatie met zijn moeder kritisch bevraagt, en leidt zo tot verrassende inzichten.

De schrijver

Murat Işık (İzmir, 11 september 1977) is een Nederlandse schrijver en jurist van Zaza-Turkse afkomst. Işık studeerde rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam en San Francisco State University. Zijn eerste prijs kwam voor zijn korte verhaal 'De purperen citroen' tijdens de juni Kunstmaand van 2007. Dit verhaal is door regisseur Thomas Bijsterbosch vertaald in een theaterstuk. In 2011 kreeg hij de El Hizjra Literatuurprijs voor het korte verhaal 'De laatste reis'.

In 2012 kwam zijn eerste roman Verloren Grond uit, waarvoor hij de Bronzen Uil Publieksprijs kreeg. Verloren Grond vertelt de familiegeschiedenis van zijn ouders in Oost-Turkije. In 2017 kwam zijn tweede roman uit: Wees Onzichtbaar. Dit verhaal speelt zich af in de Amsterdamse wijk Bijlmermeer, waar Işık is opgegroeid. Deze roman werd bekroond met de Nederlandse Boekhandelsprijs 2018, de Libris Literatuur Prijs 2018 en De Inktaap 2019. 

Mening

Nadat ik vorig jaar Wees onzichtbaar heb lezen, ben ik fan van deze schrijver. Wat een goed boek was dat zeg! Zijn eerste boek wil ik nog steeds lezen, maar er ligt nog zo’n berg boeken te wachten dat het er nu even niet van komt. Toen ik dit essay kocht in de Boekenweek had ik moeite met wachten om erin te beginnen. Ik wilde eigenlijk eerst het Boekenweekgeschenk van Jan Siebelink lezen. Na een paar dagen worstelen, ben ik daarmee nog steeds niet op de helft (en hoe dun is dat boekje nou helemaal). Vrijdagavond besloot ik om lekker in het essay te beginnen. Goede keus! Wat een fijn boekje is dit! Ik vind het een zeer waardevolle aanvulling op Wees onzichtbaar.  In dat boek had ik al bewondering voor het moederpersonage. En na het lezen van dit boekje heb ik helemaal bewondering voor haar. Dit keer is het verhaal niet geromantiseerd, maar een verwerking van interviews die Murat met zijn moeder had. Zo mooi om het verhaal van haar strijd te lezen. En ze is geslaagd! Met vlag en wimpel. Net als dit boekje.